czy można żądać usunięcia lub przesunięcia urządzeń przesyłowych

Posadowienie infrastruktury przesyłowej na prywatnej działce może powodować poważne utrudnienia dla właściciela nieruchomości. Urządzenia te nie tylko zajmują przestrzeń, ale też znacząco ograniczają swobodę dysponowania gruntem w zakresie pasa ich oddziaływania. Dodatkowo mogą generować inne uciążliwości takie jak hałas, zagrożenie poczucia bezpieczeństwa czy oddziaływanie na estetykę, obniżając wartość nieruchomości. Urządzenia przesyłowe – czy właściciel działki może żądać ich usunięcia lub przesunięcia?

Podstawa prawna dochodzenia roszczeń dotyczących urządzeń przesyłowych

Tak zwane roszczenie negatoryjne (actio negatoria), uregulowane w art. 222 § 2 kodeksu cywilnego, stwarza właścicielom nieruchomości zajętych pod infrastrukturę przesyłową możliwość żądania od przedsiębiorcy przesyłowego usunięcia lub przesunięcia należących do niego urządzeń. Funkcją roszczenia negatoryjnego jest ochrona prawa własności, a samo roszczenie powstaje dla właściciela w sytuacji, gdy jego prawo zostaje naruszone w inny sposób niż przez pozbawienie go faktycznego władztwa nad rzeczą.

Roszczenie to przysługuje właścicielowi przeciwko osobie władającej jego rzeczą bez podstawy prawnej. Oznacza to, że przepis ten co do zasady nie znajdzie zastosowania, jeżeli przedsiębiorca przesyłowy dysponuje tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości, mającym swoje źródło np. orzeczeniu sądu, decyzji administracyjnej czy też umowy o charakterze obligacyjnym.

    urządzenia przesyłowe a działce, czy można oczekiwać ich przesunięcia

    Urządzenia przesyłowe a legalność posadowienia infrastruktury i jej eksploatacji

    Kluczowym czynnikiem w ocenie zasadności roszczeń przeciwko przedsiębiorcy przesyłowemu, jest zatem ustalenie czy przedsiębiorca dysponuje odpowiednim tytułem do korzystania z nieruchomości. Jeśli urządzenia przesyłowe zostały posadowione bez zgody właściciela lub odpowiedniej podstawy prawnej, właściciel ma prawo domagać się ich usunięcia. Ważnym aspektem w tego typu postepowaniach jest również weryfikacja czy przedsiębiorstwo przesyłowe może powołać się na kwestię zasiedzenia służebności przesyłu.

    Legalność ingerencji w prawo własności wymaga każdorazowo indywidualnej analizy, nie każdy wykazany przez zakład przesyłowy tytuł do nieruchomości pozbawia bowiem jej właściciela możliwości dochodzenia roszczeń w omawianym zakresie. W wyroku z 09.08.2005 r. o sygn. akt IV CK 82/05 Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż sam fakt, że urządzenia przesyłowe wybudowano w oparciu o prawomocną decyzję pozwolenia na budowę nie oznacza, że przedsiębiorca przesyłowy legitymuje się tytułem prawnym do nieruchomości. W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 06.01.2005 r. w sprawie o sygn. akt III CK 129/2004 podkreślając, że nawet gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dopuszcza posadowienie infrastruktury przesyłowej na nieruchomości, nie eliminuje to możliwości stwierdzenia naruszenia prawa własności.

    Co więcej, roszczenie przesunięcia infrastruktury przesyłowej może mieć miejsce nawet w sytuacji, gdy przedsiębiorca dysponuje zgodą poprzedniego właściciela na ich posadowienie. W takim przypadku istnieje możliwość zmiany wiążącej umowy na podstawie art. 357[1] k.c. Za taką ewentualnością opowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 22.04.2005 r. w sprawie o sygn. akt II CK 594/04.

      odszkodowanie a urządzenie przesyłowe na działce

      Kwestie odszkodowawcze a urządzenia przesyłowe

      Niezależnie od roszczeń negatoryjnych, właściciele nieruchomości mogą dochodzić od przedsiębiorcy przesyłowego odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości lub za zmniejszenie jej wartości. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 17.06.2005 r. sygn. akt III CZP 29/05 właścicielowi nieruchomości przysługuje roszczenie o odpowiednie wynagrodzenie za korzystanie z niej przeciwko posiadaczowi służebności w złej wierze, niezależnie od zgłoszenia roszczenia określonego w art. 222 § 2 kodeksu cywilnego. W sytuacji zaś, gdy wartość urządzeń przesyłowych znacznie przewyższa wartość działki warto rozważyć wystąpienie do zakładu przesyłowego z żądaniem nabycia nieruchomości lub jej części za odpowiednim wynagrodzeniem, stosownie do treści art. 231 § 2 kodeksu cywilnego.

      Urządzenia przesyłowe – czy właściciel działki może żądać ich usunięcia lub przesunięcia? - podsumowanie

      Ocena zasadności roszczeń negatoryjnych i roszczeń pokrewnych zależy od wielu czynników, w tym chociażby od faktycznej możliwości zmiany lokalizacji infrastruktury, wykazania przez przedsiębiorcę przesyłowego odpowiedniego tytułu prawnego do korzystania nieruchomości, kosztów związanych z przebudową lub demontażem urządzeń przesyłowych w porównaniu do wartości nieruchomości czy chociażby względów społecznych takich jak zagrożenie bezpieczeństwa dostaw dla dużej liczby odbiorców. Każda ze spraw wymaga dokonania oceny okoliczności konkretnego przypadku, dlatego też warto skonsultować się z kancelarią prawną, celem uzyskania profesjonalnej pomocy w dochodzeniu swoich praw.

      Urządzenia przesyłowe znajdujące się na prywatnych działkach mogą stanowić poważny problem. W takiej sytuacji właścicielowi nieruchomości może przysługiwać odszkodowanie. Więcej informacji na ten temat znajdziesz TUTAJ