Obecnie kwestia nabywania nieruchomości pod drogi oraz wypłaty odszkodowań z tego tytułu została uregulowana w tzw. „specustawie drogowej”, czyli w ustawie o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych z dnia 10 kwietnia 2003 r. (Dz. U. 2024, poz. 311).
Zanim jednak dojdzie do faktycznego podziału nieruchomości, właściwy zarządca drogi dysponujący już opinią samorządców dotyczącą projektu, składa wniosek do wojewody (drogi krajowe i wojewódzkie) albo starosty (drogi powiatowe i gminne) o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Co szczególnie istotne, decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zatwierdza się podział nieruchomości. Już zatem na etapie podziału nieruchomości dojdzie do przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa. Obowiązek zapłaty odszkodowania powstaje zatem dopiero po tym jak ostateczną stanie się zarówno decyzja, na mocy której doszło do przejęcia nieruchomości na realizację inwestycji drogowej, jak i kolejno i oddzielnie decyzja o ustaleniu odszkodowania.